خصوصیات موسسات و تشکیلات غیرتجاری چیست ؟

 

 علاوه بر شرکت ها که به امور تجاری اشتغال دارند ، قانون گذار ، نهاد حقوقی خاصی را که دارای شخصیت حقوقی می باشد، جهت انجام اموری که جنبه غیرتجاری دارد از قبیل کارهای علمی و ادبی یا امور خیریه یا خدماتی پیش بینی نموده است.

طبق ماده 1 آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیرتجاری مصوب 1337 : " مقصود از تشکیلات و موسسات غیرتجاری قانون تجارت، کلیه تشکیلات و موسساتی است که برای مقاصد غیرتجاری از قبیل امور علمی یا ادبی یا امور خیریه و امثال آن تشکیل می شود اعم از آنکه موسسین و تشکیل دهندگان قصد انتفاع داشته یا نداشته باشند " .

تشکیلات و موسسات مزبور می توانند عناوینی از قبیل انجمن ، کانون یا بنگاه و امثال آن اختیار نمایند ولی اتخاذ عناوینی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارد از طرف موسسات مزبور ممکن نخواهد بود.

وفق ماده 2 آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیرتجاری مصوب 1337 تشکیلات و موسسات نامبرده از لحاظ انطباق با مقررات این آیین نامه به دو قسمت تقسیم می شوند :

الف) موسساتی که هدفش جلب منافع و تقسیم آن بین اعضاء خود نباشد. اینگونه موسسات اصطلاحاَ موسسات غیرانتفاعی نامیده می شوند . از جمله موسسات خیریه و انجمن های اسلامی و تخصصی و احزاب و صندوق های قرض الحسنه و گروه های ی

ب) موسساتی که هدفش جلب منافع مادی و تقسیم منافع مزبور بین اعضاء خود یا غیر باشد از جمله موسساتی که هدفشان ارائه خدمات شهری از قبیل نظافت و فضای سبز است.

حداقل شرکا موسسات غیرتجاری نباید کمتر از دو نفر باشد و قید سرمایه به هر میزان مجاز است. موسسات غیرتجاری همانند شرکت های تجاری باید به ثبت برسند. در رابطه با مجوز ثبت موسسات غیرتجاری ، توجه داشته باشید که :

1- در موسسات غیرتجاری که هدفشان جلب منافع مادی است موسسین باید پس از به ثبت رساندن موسسه نسبت به اخذ مجوز فعالیت اقدام کنند.

2- در موسسات غیرتجاری که هدفشان غیرانتفاعی است می بایست هنگام درخواست ثبت توسط اداره ثبت شرکت ها مراتب از اداره کل اطلاعات نیروی انتظامی استعلام شود و پس از وصول پاسخ مثبت، نسبت به ثبت اقدام گردد.

از مجموع مقررات مربوط می توان عناصر و خصوصیات موسسات و تشکیلات غیرتجاری را چنین برشمرد :

1- موسسات و تشکیلات غیرتجاری پس از ثبت در اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیرتجاری، شخصیت حقوقی پیدا می نمایند. ( ماده 584 ق. تجارت )

2- مقاصد موسسات و تشکیلات غیرتجاری ممکن است علمی، ادبی ، هنری ، ورزشی یا امور خیریه و نیکوکاری یا امور تفریحی یا امور فنی ، امور حقوقی و غیره باشد.

3- شخصیت حقوقی موسسه و تشکیلات غیرتجاری نمی تواند دستاویزی برای فعالیت ی این قبیل تشکل ها باشد.

4- موسسات و تشکیلات غیرتجاری، واحدهای سازمانی دولتی نبوده بلکه مجامع مردمی هستند.

5- موسسات و تشکیلات غیرتجاری ممکن است تحت عناوینی از قبیل انجمن، باشگاه ، بنگاه ، بنیاد ، جمعیت ، کانون ، مجمع ، موسسه و نظایر آن باشد.

6- موسسات و تشکیلات تجاری دو قسمت هستند : یک قسمت نمی توانند در فعالیت های تجاری و صنفی و انتفاعی به منظور تقسیم منافع بین اعضای تشکیل دهنده آن مشارکت نمایند و اگر انتفاعی هم داشته باشند برای تامین هزینه های نگاهداری موسسه و خودگردانی آن هاست. قسمت دیگر ممکن است مقصود از تشکیل، جلب منافع مادی و تقسیم منافع مزبور بین اعضای خود یا اشخاص غیر باشد. بدون این که فعالیت آن ها عنوان فعالیت های تجاری یا صنفی داشته باشد.

7- موسسات و تشکیلات غیرتجاری، دارای اساسنامه ای ممضی به امضای موسسین و مصوب مجمع عمومی بوده و تاسیس و اداره و انحلال و تصفیه امور موسسات مذکور بسته به مورد به موجب اساسنامه یا حکم دادگاه ذیصلاح صورت می گیرد.